Վերջին տարիներին Հայաստանում բավականին լայն տարածում է ստացել Ճապոնիայից երկրորդական շուկայի ավտոմեքենաների ներմուծումը: Ավտոմեքենաների ձեռքբերվում են հիմնականում աճուրդների միջոցով, որից հետո ավտոմեքենաները փոխադրվում են Հայաստան: Ի՞նչու են հայ ավտոսիրողները նախընտրում գնել Ճապոնիայում օգտագործված ավտոմեքենաները, ինչպե՞ս է կազմակերպվում գնման գործընթացը: Այս եւ այլ հարցերին մենք խնդրեցինք պատասխանել տվյալ ոլորտում արդեն մի քանի տարի գործող “Ջեյքարս” (JCars) ընկերության տնօրեն Վարդան Մկրտչյանին:
- «Ջեյքարս» ընկերությունը հայկական շուկայում մոտ 3 տարի աշխատում է ճապոնական ավտոմեքենաների ներմուծմամբ եւ առեւտրով: Կարո՞ղ եք ասել, ի՞նչն է մեր գնորդներին առավել հրապուրում, երբ նրանք նախընտրում են ավտոմեքենաներ գնել հենց Ճապոնիայից:
- Առաջին հերթին, գնորդներին գրավում է ավտոմեքենաների բավականին լավ վիճակը եւ դրա հետ կապված մանրամասն եւ օբյեկտիվ նկարագրությունը: Նշեմ նաեւ, որ ճապոնիայում ավտոմեքենաները ավելի մատչելի են, քան Եվրոպայում կամ ԱՄՆ-ում: Առաջին հայացքից բարձր թվացող արժեքը պայմանավորված է ավտոմեքենաների փոքր վազքով եւ անթերի վիճակով, սակայն այդ գները Եվրոպայում կամ ԱՄՆ-ում նմանատիպ ավտոմեքենաների գների համեմատությամբ ավելի ցածր են:
- Դուք նշեցիք, որ ճապանոկան շուկայից ներմուծվող ավտոմեքենաների յուրահատկություններից է մատչելի գինը, նրանց լավ պահպանված վիճակը եւ այլն: Ինչո՞վ են պայմանավորված այդ առավելությունները:- Մեքենաների բավականին լավ վիճակը պայմանավորված է փոքր վազքով եւ որակյալ սպասարկմամբ. Ճապոնիայում ավտոմեքենա վարելը շատ թանկ եւ անհարմար է, եւ ճապոնացիների մեծամասնությունը որպես առօրյա փոխադրամիջոց նախընտրում է երկաթուղային տրանսպորտը, որը, լինելով ամենազարգացածը ամբողջ աշխարհում, ավելի արագ է եւ մատչելի, քան սեփական ավտոմեքենայով երթեւեկելը: Հենց դա է հիմնական պատճառը, որ ավտոմեքենաների գերակշռող մասը ճապոնիայում շատ փոքր վազք ունեն` անկախ ղեկի աջ, թե ձախ լինելուց:
Ավտոմեքենաների ձեռքբերվում են հիմնականում աճուրդների միջոցով, որից հետո ավտոմեքենաները փոխադրվում են Հայաստան:
- Նախորդ տարվա երկրաշարժից հետո շատերը խուսափում էին գնումներ կատարել ճապոնական աճուրդներից: Ինչպե՞ս դա ազդեց ձեր աշխատանքի վրա եւ ինչպե՞ս էիք դուք ստուգում մեքենաների ռադիացիոն ֆոնը: Եղե՞լ են դեպքեր, երբ մեքենան նման վիճակով է ներմուծվել Հայաստան:- Նախ ասեմ, որ ռադիացիոն բարձր ֆոնով ցանկացած ապրանք ներմուծելը անհնար է, քանի որ հենց անմիջապես սահմանին ավտոմատ կերպով այն ստուգվում է անցակետում, իսկ տվյալ դեպքում ավտոմեքենաները ստուգվում են առնվազն 4 անգամ. առաջին հերթին ճապոնիայում, հետո` նավահանգստում եւ Հայաստանի ու Վրաստանի սահմանային անցակետերում:
“Ջեյքարս” (JCars) ընկերության տնօրեն Վարդան Մկրտչյանը (աջից)
Ճապոնիայում ավտոմեքենաների ստւգման արդյունքների մասին տրվում է սերտիֆիկատ, որում նշվում է տվյալ մեքենայի ռադիացիոն ֆոնը, որը ընկած է 3,5-7,4 միկրոռենտգեն/ժամ միջակայքում: Նշեմ որ Երեւանում այն կազմում է 18-20 միկրոռենտգեն/ժամ:
- Ձեզ դիմելով ի՞նչ ծառայություներ է ստանում գնորդը: Կմանրամասնեք, ինչպիսի՞ վճարումներ են կատարվում, ի՞նչ ժամանակահատվածում կարող է գնորդը ստանալ ավտոմեքենան եւ ի՞նչ երաշխիքներ նա ունի, որ նրա ընտրած ավտոմեքենայի վիճակը լիովին համապատասխանում է պատվերի ձեւակերպման ժամանակ ներկայացված վիճակին:- Ամենակարեւորը` պրոֆեսիոնալ խորհրդատվություն: Մեր փորձը թույլ է տալիս ընտրել մեքենա համաձայն գնորդի պահանջների եւ նախատեսված գումարի, ինչի հետեւանքով գնորդը խնայում է իր գումարը եւ ժամանակը եւ խուսափում է անսարք կամ անցանկալի թերություններով ավտոմեքենա գնելուց:
Գործընթացը սկսվում է դեպոզիտից, որով գնորդը ապացուցում է իր՝ ավտոմեքենա գնելու մտադրության լրջությունը: Աճուրդի դրական արդունքից հետո 3 օրվա ընթացքում նա կատարում է մեքենայի գնի եւ արտահանումն իրականացնելու հետ կապված ծախսերի վճարումը: Փոխադրման վճարումը պետք է իրականացնել նավահանգիստ հասնելուց մի քանի օր առաջ: Ամբողջ գործընթացը տեւում է մոտ 2 ամիս: Հայաստանի սահմանը հատելուց 10 օրվա ընթացքում պետք է մաքսազերծել մեքենան:
Ինչ վերաբերվում է մեքենայի վիճակի նկարագրությանը, աճուրդի աշխատակիցը մանրամասն նկարագրում է մեքենայի բոլոր թերությունները աճուրդային թերթիկում, իսկ մենք այդ տեղեկատվությունը հասցնում ենք գնորդին` ավելացնելով այս կամ այն մոդելին բնորոշ հնարավոր թերությունների մասին մեր փորձից կուտակված տեղեկությունները:
- Ինչպիսի՞ տոկոս են կազմում աջ ղեկով ատոմեքենաները ձեր վաճառքում: Եվ արդյո՞ք այդ մեքենաները վտանգավոր չէ վարել Հայաստանում: - Մեր ընկերության կողմից ներկրված ավտոմեքենաների մեծ մասը աջ ղեկով են, քանի որ ավելի մատչելի են. նույն գնի դեպքում կարելի է գնել շատ ավելի լավ վիճակում եւ տարեթվով նոր ավտոմեքենա, քան ձախակողմյան ղեկով:
Իհարկե, աջ ղեկով ավտոմեքենան առաջացնում է որոշակի անհարմարություն, օրինակ` օդանավակայան մուտք գործելուց: Ինչ վերաբերվում է վտանգին, համոզված եմ, որ աջ ղեկով ավտոմեքենաների մասնակցությամբ վթարների տոկոսային քանակը շատ ավելի քիչ է, քան ձախ ղեկով մեքենաներինը: Աջ ղեկով ավտոմեքենա չվարելու հիմնական խնդիրը զուտ հոգեբանական է, այլ ոչ թե անվտանգությունը կամ անհարմարությունը:
- Շատերն, ովքեր ավտոմեքենաներ են ներմուծում արտասահմանից, ասում են որ, ամենահեշտը գնել-ներմուծելն է, իսկ դժվարը` Հայաստանում մաքսազերծելը: Կասեք, ի՞նչ բարդությունների եք հանդիպում մաքսազերծման ժամանակ եւ ձեր կարծիքով, ի՞նչ պետք է անել, որ մաքսազերծումը Հայաստանում համապատասխանի միջազգային նորմերին եւ զուրկ լինի կոռուպցիոն ռիսկերից: - Ինչ վերաբերվում է հենց մաքսազերծման գործընթացին, ապա այն ոչ մի բարդություն չի ներկայացնում եւ ընթանում է բավականին արագ:
Հիմնական խնդիրը մաքսային արժեքների ոչ հասանելի լինելն է. մաքսային արժեքների ցուցակը փակցված է միայն մաքսատանը, այն էլ ոչ ամբողջական:
Շատ դեպքերում գնորդը պարտավոր է լինում վճարել մաքսազերծման համար ավելի բարձր գին. քան հենց մեքենայի արժեքն է, չնայած որ մաքսազերծման արժեքը պետք է որոշվի` ելնելով մեքենայի արժեքից:
Կոռուպցիոն ռիսկերը մինիմալի հասցնելու համար պետք է առավելագույնս հասանելի դարձնել մաքսային արժեքները, իսկ ավելի ճիշտ կլինի որ մաքսային վճարը որոշվի ելնելով ոչ թե մեքենայի արժեքից, այլ շարժիչի ծավալից, ինչի դեպքում ավտոմեքենա ներմուծողը հստակ կիմանա մաքսազերծման համար վճարվող գումարը: Իսկ ընդհանրապես, իջեցնելով կամ հանելով մաքսավճարը Հայաստանից հնարավոր կլինի նաեւ արտահանել ավտոմեքենա:
